Amerika Birleşik Devletleri Siyasi Yapı

Amerika'da hükümet tarafından kurulur, halk hükümetidir. Kongre üyleri, başkan, eyalet yetkilileri, kasaba ve şehirleri yönetenler halk tarafından seçilir. Hakimler de, doğrudan doğruya halk tarafından seçilir veya seçilmiş yetkililer tarafından tayin edilir. Kamu görevlileri, görevlerini iyi yapmadıklarında veya kanunları ihlal ettiklerinde görevden uzaklaştırılabilirler.

Anayasa, insanların hak ve hürriyetlerini garanti altına almaktadır. Bu hak ve hürriyetler, 1791 de anayasaya eklenen ve İnsan Hakları Beyannamesi'ndeki ilk on değişiklikte belirtilmektedir. Anayasa, hükümetin yetkilerini üçe ayırmıştır: Başkan başkanlığındaki yürütme, senato ve temsilciler meclisi olmak üzere kongrenin her iki kanadını ihtiva eden yasama ve başta yüksek mahkeme olmak üzere yargı. Anayasa, birinin gereğinden fazla yetki sahibi olmasını engelleyerek her birinin yetkisini sınırlamaktadır.

Eyalet hükümetlerinde de, sistem, federal hükümet sistemi gibidir. Eyaletlerde yürütmenin başında bir vali vardır. Eyalet hükümetleri düzeni koruma, çocuk ve gençlerin eğitimi, yol inşaatı gibi işlere bakar. Federal hükümet, milli ve milletlerarası ve birden fazla eyaleti ilgilendiren meselelerle uğraşır. Vatandaşların günlük hayatını etkileyen kanunlar, şehir ve kasabalardaki polis teşkilatı tarafından uygulanır. Federal Soruşturma Bürosu (FBI) ; eyalet sınırlarını geçen suçluları, federal kanunlara aykırı hareket edenleri araştırır ve takip eder.

ABD Başkanı, genel seçimler ile dört yıllık bir süre için seçilir. Seçilen Başkan, sürenin sonunda bir kez daha seçilebilir. Başkan Amerika'da doğmuş ve otuz beş yaş üzerinde olmalıdır. Yılda 200.000 dolar üzerinde maaş, ilaveten masrafları için de 50.000 dolar alır ve toplamı üzerinden gelir vergisi öder. Seyahat ve misafir ağırlama masrafı olarak vergiye tabi olmayan 100.000 dolar alır.

Başkan; federal hakimleri, büyükelçileri, hükümet yetkililerini tayin eder. Başkanın ölümü, istifa etmesi veya kalıcı olarak sakatlanması halinde görevi seçime kadar başkan yardımcısı yürütür.
Görev süresi tamamlanmamış bir Başkan, görevi kötüye kullandığı taktirde, yeterli delile dayanılarak, Temsilciler Meclisinde üyelerin üçte iki çoğunluğunun onaylaması ile görevden alınabilir.

Kongre yasama koludur; Senato ve Temsilciler Meclisinden meydana gelir. Senatörler 6 yıl, Temsilciler Meclisi üyeleri ise iki yıl için seçilirler. Senatör ve Temsilciler aday olmak istedikleri sürece tekrar seçilebilirler.

Eyaletlerin her biri, kongreye iki senatör gönderir. Senatonun üçte biri, her iki yılda bir seçilir. Senatör seçilmek için adayın otuz yaşını doldurması ve seçilmesinden en az dokuz yıl önce Amerikan vatandaşı olmuş bulunması zorunluluğu vardır.

Temsilciler Meclisinin 435 üyesi vardır. Eyaletler kendi nüfus oranına göre üyeye sahiptir. Eyaletler genelde eşit nüfuslu seçim bölgelerine ayrılır ve her bölgenin seçmenleri Kongre ye bir temsilci üye seçerler. Bir üyenin en az yirmi beş yaşında ve en az yedi yıllık Amerikan vatandaşı olması gerekir.
Bir tasarının kanun olabilmesi için hem Senato hem de Temsilciler Meclisi tarafından onaylanması gerekir.

Dış siyaset yönetiminde başlıca söz sahibi Başkan olmuştur fakat yetkileri sınırsız değildir. Taahhütlerin Kongre tarafından onaylanması gerekir.

Amerika, Birleşmiş Milletlerin Anayasası uyarınca kurulan Kuzey Atlantik Anlaşması Teşkilatı ( NATO), Amerika Devletleri Teşkilatı (OAS) gibi bölge savunma gruplarına ve barış ile gelişmeyi destekleyen diğer kuruluşlara da katılmıştır.

Paylaş

Tweetle

Paylaş

Paylaş